ข้าวหมาก คือข้าวเหนียวที่ถูกแปรสภาพให้หวานโดยผ่านขั้นตอนการหมักดอง เป็นกรรมวิธีของคนไทยแต่โบราณในการแปรสภาพของข้าวให้เป้นของหวานทั้งอร่อยและได้สุขภาพกินหวานเป็นยาข้าวหมากโบราณมี ๒ รส คือ รสหวานอมเปรี้ยวและเปรี้ยวอมหวาน ให้ความอร่อยลิ้นต่างกัน วัสดุ/อุปกรณ์การทำแป้งข้าวหมาก ๑. ก้านมะพร้าว ๒. เม็ดแป้ง ๓. ใบกล้วยหรือใบไม้ต่างๆ ๔. ถาด ๕. หม้อต้ม ๖. ข้าวเหนียวดำ ๗. ข้าวเหนียวขาว ขั้นตอนการทำแป้งข้าวหมาก ๑.เตรียมอุปกรณ์ทั้งหมด ทำการนำข้าวเหนียวดำและข้าวเหนียวขาวใส่รวมกันในภาชนะ เทน้ำใส่ทำการล้างน้ำและแช่น้ำไว้ค้างคืน ๒. เอาขึ้นมาสะเด็ดน้ำรองด้วยตะแกรงหรือผ้าข้าว ๓. ทำการต้มน้ำให้เดือดก่อน แล้วค่อยทำการนึ่งข้าว นึ่งจนข้าวเหนียวสุกทั่งถึงกัน ประมาน ๒๐-๓๐ นาที อย่านึ่งจนสุกมาก เพราะจะทำให้ข้าวเหนียวเละได้ ทำการพลิกข้าวเหนียวกลับไปมา เพื่อข้าวเหนียวจะได้สุกทั่วถึงกัน ๔. หลังจากนึ่งจนสุกแล้วทำการตักขึ้นมาใส่ถาดที่เตรียมไว้ ทำการผึ่งให้เย็นก่อน ๕. นำเม็ดแป้งข้าวหมากทำการบดให้เป็นผง หลังจากนั้นทำการโปรยใส่บน ข้าวเหนียวสุกที่เย็นทำการพลิกข้าวเหนียวขึ้นมาอีกด้านและทำการโปรยแป้งข้าวหมากอีกครั้งจนทั่วถึงกัน ๖. ทำการบรรจุข้าวเหนียว โดยการตักใส่ใบตองหรือใบไม้ต่างๆที่เตรียมไว้ ตามความเหมาะสม แล้วทำการห่อและใช้ก้นมะพร้าวที่ทำการหั่นเป้งท่อนๆทำการปิดปากห่อบรรจุภัณฑ์ ๗. ทำการเก็บข้าวหมากที่บรรจุเรียบร้อยแล้วใส่รวมในหม้อหรือถังปิดมิดชิด เก็บทิ้งไว้ประมาน ๒ วันจึงสามารถนำมารับประทานได้ | 
413 
