ความสำคัญตามตำนานพระเจ้าเลียบโลกและชินกาลมาลีปกรณ์

ในสมัยพุทธกาลเมื่อครั้งพระพุทธเจ้ายังไม่ปรินิพพาน ได้เสด็จมาโปรดเวไนยสัตว์โดยกายทิพญาน ได้เสด็จมาถึงตำบลหนึ่ง ใกล้แม่น้ำวังกันทรี (แม่น้ำวัง) ได้นั่งพักผ่อนอิริยาบถ ณ ริมวังฝั่งน้ำแห่งหนึ่ง ปรากฏว่ามีพญานาคตนหนึ่ง ออกมาสำแดงฤทธิ์ ทำให้แผ่นดินใกล้เนินเขาเตี้ย ๆ ลูกหนึ่งใกล้ ๆ วังน้ำสะเทือนเลือนลั่น หน้าน้ำในแม่น้ำวังก็แตกกระฉอกตีฟองเป็นคลื่นหนุนเนื่องด้วยบุญฤทธิ์และอานุภาพของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พญานาคตนนั้นก็พ่ายแพ้พระบารมี ยอมถวายตนรับศีลและบำเพ็ญกุศลธรรมต่อไปจนสิ้นชีพ ต่อมา ณ ที่แห่งนั้น จึงเรียกว่า “วังตวง” และก็คือ พระธาตุวังตวง ณ บ้านท่าด่าน ของอำเภอแม่พริกในปัจจุบัน

คำว่า “วังตวง”มาจากคำว่า “วังต๊วง” นั่นเองคำว่า “ต๊วง” มาจากอาการที่พญานาค ตนนั้นแสดงอิทธิฤทธิ์ “ต๊วงตัว”(พลิกตัวไปมานั่นเอง) จึงทำให้แผ่นดินไหวน้ำกระฉอกตีฟอง