คุณพิรุณ เขื่อนเพชร อายุ 62 ปี จบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 และได้รับปริญญากิตติมศักดิ์ หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย มีพี่น้องร่วมบิดา มารดา 6 คน หลังจบการศึกษาได้ช่วยพ่อแม่ทำการเกษตร จนอายุ 15 ปี แม่ของคุณพิรุณ ได้เสียชีวิตลง พี่สาวจึงให้คุณพิรุณ เรียนตัดเย็บเสื้อผ้าบูติก และยึดเป็นอาชีพหารายได้เลี้ยงครอบครัว จนกระทั่งได้แต่งงานกับคุณชวาลา เขื่อนเพชร ซึ่งก็มีอาชีพตัดเย็บเสื้อผ้าเช่นเดียวกัน ปัจจุบันมีบุตร 2 คน หลังแต่งงานได้รับตัดเย็บเสื้อผ้าเรื่อยมา และในช่วงเวลานั้นในชุมชนมีทรัพยากรที่เหลือใช้และเป็นเศษวัสดุ เป็นขยะ
ที่ไม่มีค่าอะไร คุณพิรุณ เริ่มเป็นนักวิจัย ทำการทดลองเศษวัสดุเหล่านี้เพื่อสร้างให้เกิดมูลค่า แต่ในขณะเดียวกันภรรยาก็รับตัดเย็บเสื้อผ้าอย่างต่อเนื่อง ในการทดลองเริ่มจากนำไม้ไผ่สีสุกซึ่งเป็นไม้ที่มีอยู่ในชุมชนและไม่ได้ใช้ประโยชน์อะไรอย่างจริงจัง นำมาหั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ เพื่อร้อยให้เป็นเครื่องประดับทั้งสร้อยคอและกำไลข้อมือ และทำเป็นกระดุมเสื้อ ลองผิดลองถูกอยู่นานหลายปี เพราะไม้ไผ่เมื่อนำมาใช้งานมักจะขึ้นราและเป็นมอด ปัญหาที่เจอไม่ว่าจะเป็นเชื้อรา หรือมอดคุณพิรุณก็พยายามหาวิธีหลาย ๆ วิธี ทอดลองซ้ำ ๆ หลายรอบ จนกระทั่งวันหนึ่งมีโอกาสไปเดินตลาดเจอกับคนที่คั่วถั่วลิสงขาย โดยนำถั่วลิสงคั่วกับทรายร้อน ๆ ยืนดูกระบวนการทำแล้วกลับมาทดลองกับไม้ไผ่ที่บ้าน ทดลองซ้ำ ๆ หลายรอบ จนได้อุณหภูมิความร้อนของทรายที่เหมาะสมกับการคั่วไม้ไผ่ ในระยะการทดลองก็จดบันทึกทุกครั้ง ในที่สุดก็ได้วิธีการทำให้ไม้ไผ่สีสุกแห้ง สวยไม่ขึ้นราและไม่เป็นมอด ด้วยการ “คั่วทรายร้อน”
จากนั้นนำเศษวัสดุจากไม้ไผ่สีสุกมาทำเป็นเครื่องประดับ เป็นกระดุมเสื้อ และมีการพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่อง พัฒนาการอบเศษวัสดุให้มีกลิ่นสมุนไพร โดยนำโอ่งเจาะด้านข้างเพื่อทำเป็นเตาอบใส่สมุนไพรเพื่อให้มีกลิ่นหอม เมื่อผลการทดลองได้ผลที่ชัดเจนแล้วได้มีการถ่ายทอดองค์ความรู้แก่ผู้ที่สนใจ ทั้งนักเรียนและนักศึกษาในสถาบันการศึกษา ยังสร้างอาชีพให้ผู้สูงอายุและผู้พิการในชุมชนให้มีงานทำมีอาชีพหลักและรายได้เลี้ยงดูครอบครัวได้อย่างยั่งยืน
ผลิตภัณฑ์สร้อยไม้มงคล ที่ประดับไปด้วยสร้อยคอและสร้อยข้อมือ สำหรับสุภาพสตรีได้นำแนวคิดและประดิษฐ์ขึ้นมาจากการใช้วัสดุที่มีอยู่ในท้องถิ่น เพื่อสร้างให้มีมูลค่าเพิ่มขึ้นโดยในสร้อยประกอบไปด้วย
ไม้ไผ่สีสุก กะลามะพร้าว เมล็ดหวาย เศษไม้พยุง และไม้พญางิ้วดำคั่นกับเครื่องเงินแท้ ไม้ตาล ไม้ขนุน ทองคำเม็ดแท้ 90 เปอร์เซ็นต์ (น้ำหนัก 7.8 กรัม) โดยสร้อยคอมีความยาว 22 นิ้ว สร้อยข้อมือ 15 นิ้ว เครื่องประดับประดิษฐ์รวมกันด้วยไม้มงคลที่มีความเชื่อเกื้อหนุน พยุงค้ำจุน ผู้ที่ได้สวมใส่มีความเจริญรุ่งเรือง มีความสุขดั่งชื่อไผ่สีสุก มีคนเกื้อหนุนตามความเชื่อไม้ขนุน มีคนพยุงทรัพย์สินเงินทองดั่งไม้พยุง มีความแข็งแรงดั่งกะลามะพร้าว มีเงิน มีทอง หลั่งไหลมาเทมา และที่สำคัญเครื่องประดับเหล่านี้สามารถสร้างรายได้ให้กับผู้สูงอายุและผู้พิการในชุมชนให้มีงานทำและมีรายได้อย่างยั่งยืน