ความเป็นมา

ประเพณีแห่เทียนพรรษาเป็นประเพณีปฏิบัติของชาวพุทธ ที่ได้กระทำมาตั้งแต่ครั้งพุทธกาล จุดเริ่มต้นของประเพณี เนื่องจากสมัยก่อนพระภิกษุเดินเหยียบย่ำข้าวกล้าในนาของชาวบ้าน ทำให้ได้รับความเดือดร้อน ดังนั้น พระพุทธเจ้าจึงได้อนุญาตให้ภิกษุสามเณรอยู่จำพรรษาที่วัดเป็นเวลา ๓ เดือน คือ ในช่วงวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๘ ถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ ซึ่งเป็นช่วงสิ้นสุดการเก็บเกี่ยวของชาวบ้านพอดี ในช่วงเข้าพรรษานี้ ประชาชนจะนำเทียนไปถวายพระภิกษุ เพราะเชื่อว่าจะทำให้เฉลียวฉลาด มีไหวพริบปฏิภาณ ประดุจขี้ผึ้งที่ใช้ทำเทียน

ประเพณีแห่เทียนพรรษาของชาวตำบลเขาชนกัน อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์

การแห่เทียนพรรษาของชาวตำบลเขาชนกัน นั้นถือเป็นประเพณีทางศาสนา ซึ่งมีความเจริญในทางพุทธศาสนา วัฒนธรรมและประเพณี มาเป็นเวลายาวนาน เป็นการแสดงออกถึงการยึดมั่น สืบสานงานบุญทางพุทธศาสนาอย่างเคร่งครัด เป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่นตั้งแต่อีดตจนถึงปัจจุบัน แสดงถึงวิถีชีวิตของชุมชน การมีส่วนร่วมของชุมชน แสดงให้เห็นถึงความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และความสามัคคีคนในชุมชนร่วมอนุรักษ์ สืบสานประเพณีวัฒนธรรมให้สืบทอดต่อไป

เป้าหมาย

วันเข้าพรรษา เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาที่ต่อเนื่องมาจากวันอาสาฬหบูชาในประเทศไทยมีประเพณีถวายเทียนพรรษา ที่สืบทอดกันเรื่อยมาและกลายเป็นที่มาของประเพณีแห่เทียนพรรษา

กาารดำเนินกิจกรรมแห่เทียนพรรษาตำบลเขาชนกัน อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์

วัดวังน้ำขาว

วัดไตรรัตนาราม

วัดคลองสายทองพัฒนา

วัดโพธิ์งามสามัคคี

วัดเทพสวรรค์สีมาราม

วัดเนินใหม่สิทธิมงคล

วัดกลางพรมฉิมพลี

วัดเขาวังชุมพร

วัดสีมาราม

วัดหนองไผ่ไทรงาม

วัดบ้านด่านพัฒนา

วัดทุ่งรวงทอง

วัดหนองปล้อง

วัดวิสิกสิวทยาราม

วัดเทพสถาพร

วัดทรัพย์มากเจริญธรรม

วัดโพธิ์ทองพรน้ำทิพย์

การตกแต่งขบวนต้นเทียนพรรษา

ในปัจจุบัน ชาวตำบลเขาชนกัน อำเภอแม่วงก์จังหวัดนครสวรรค์ จะมีการนำต้นเทียนมาประกอบเป็นขบวนต้นเทียนพรรษา ดังนี้

วันงานแห่เทียนพรรษาจะใช้รถขนย้ายแสดงเทียนพรรษา

จากอ ต.เขาชนกันไปตลอดเส้นทางตำบลเขาชนกัน จนกระทั่งถึงวัดที่จัดงาน

การจัดงานประเพณีแห่เทียนพรรษานอกจากคนในชุมชนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ สืบสานศิลปวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามแล้ว ยังนำทุนทางวัฒนธรรมมาส่งเสริมการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม คือ นำสินค้าทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น อาทิ การทำอาหาร เช่น ขนมจีนน้ำยา ผัดไทโบราณ หรือขนมเทียน ขนมใส่ไส้ เป็นต้น มาจำหน่ายและบริการให้กับผู้เข้าร่วมงาน ทำให้เกิดรายได้ สร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจให้กับคนในท้องถิ่นเพิ่มมากขึ้น

ความสำคัญของประเพณีแห่เทียนพรรษา

๑. รวมความผูกพันของชุมชนท้องถิ่น

การร่วมบริจาคเทียนเอามาหลอม หล่อเป็นเทียนเล่มใหญ่เล่มเดียวกันเป็นการแสดงออกถึงความสามัคคี กลมเกลียวในหมู่คณะ

๒.แสดงวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่น

การจัดขวนแห่ล้วนแต่ใช้ของพื้นเมือง เช่น เครื่องแต่งกายขอขบวนฟ้อนจะใช้ผ้าพื้นเมืองเป็นหลัก การฟ้อนรำจะใช้ท่ารำที่ดัดแปลงมาจาก วิถีชีวิต การทำมาหากินของชาวบ้าน เป็นท่ารำในรูปแบบของศิลปะที่งดงาม ดนตรีประกอบก็เป็นเครื่องดนตรีประจำถิ่น ผสมเข้ากับการขับร้องที่สนุกสนานเร้าใจ ศิลปะการฟ้อนรำที่นิยมนำมาประกอบการแสดงในขบวนแห่ คือ การรำเซิ้งต่าง ๆ เช่น เซิ้งกระลอ เซิ้งกระติบ เซิ้งสวิง เซิ้งแหย่ไข่มดแดง ซึ่งดัดแปลงมาจากการประกอบอาชีพในวิถีชีวิต ประจำวันทั้งสิ้น

๓. การสรรหาภูมิปัญญาชาวบ้าน

การสรรหาภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่มีฝีมือทางช่างมีความรู้ ความชำนาญในเรื่องการทำลวดลายไทย การแกะสลักลวดลายลงบนต้นเทียน การทำเทียนให้เป็นลายไทย แล้วนำไปติดบนต้นเทียนการประดับด้วยผ้าฝ้าย ผ้าไหม ดอกไม้สด ล้วนแล้วแต่เป็นฝีมือของช่างในท้องถิ่น

๔. สืบสานวัฒนธรรมประเพณ๊อันดีงาม

เป็นงานที่ทำให้คนวัยรุ่น หนุ่มสาว ได้มีโอกาสได้สัมผัสกับศิลปวัฒนธรรมอย่างใกล้ชิด นับตั้งแต่การเข้าเป็นอาสาสมัครช่วยเหลือ เป็นลูกมือช่างของทางวัด ในการแกะสลักทำลวดลายต้นเทียน ค้นคว้าหาวิธีการทำเพียรพรรษาให้วิจิตรพิสดาร งดงาม แต่ประหยัดการเข้าร่วมในขบวนแห่จะเป็นการผสมผสานระหว่างคนรุ่นเก่ากับคนรุ่นใหม่ เช่น การเล่นดนตรีพื้นบ้าน โปงลาง หรือเป่าแคน จะมีทั้งผู้สูงอายุและคนหนุ่มสาว ส่วนขบวนฟ้อนรำ จะใช้เด็ก ๆ รุ่นเยาว์ ถึงวัยหนุ่มสาวมากกว่าคนสูงวัย ซึ่งคาดหวังได้ว่า ประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่น จะสืบทอดต่อไปอีกยาวไกล

• ดำเนินกิจกรรมประเพณีแห่เทียนพรรษาใช้ระยะเวลา ๑ วัน
• สถานที่จัดงานองค์การบริหารส่วนตำบลเขาชนกัน อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์
• วัดในเขตพื้นที่ตำบลเขาชนกัน จำนวน ๑๗ วัดที่ได้รับถวายเทียนพรรษา ได้แก่
  • ตกแต่งรถเแห่เทียนคู่เอก ประกอบด้วยการผูกผ้าประดับรถและตกแต่งด้วยดอกไม้ ตกแต่งต้นเทียนด้วยดอกไม้และวัสดุอื่น ๆใช้เทียน จำนวน ๒ ต้น พร้อมนางเทียนและการแสดงที่สะท้อนถึงวัฒนธรรมของท้องถิ่น จำนวน ๑ ขบวน
  • ตกแต่งรถแห่เทียน ประกอบด้วย การผูกผ้าประดับรถและตกแต่งด้วยดอกไม้ ตกแต่งต้นเทียนด้วยดอกไม้และวัสดุอื่น ๆ ใช้เทียน จำนวน ๒ ต้น จำนวน ๑๖ ขบวน