แกงหัวตาลสามรสเป็นอาหารโบราณของอำเภอชุมแสง พบมากในเขตตำบล

เกยไชย ตำบลท่าไม้ เนื่องจากมีต้นตาลโตนดจำนวนมากเพราะในเขตอำเภอชุมแสง
มีต้นตาลโตนดประมาณ ๒๔,๐๐๐ ต้น โดยต้นตาลโตนดมีมาอย่างยาวนาน คู่กับ
วัดเกยไชยเหนือ (บรมธาตุ) ซึ่งเป็นวัดเก่าแก่ของอำเภอชุมแสงอยู่บริเวณสบกันของ
แม่น้ำยมและแม่น้ำน่าน ตั้งแต่สมัยสุโขทัยเป็นราชธานี สร้างขึ้นในปี พ.ศ. ๑๙๐๖
เป็นต้นมา โดยบริเวณรอบวัดเกยไชยเหนือ (บรมธาตุ) มีต้นตาลโตนดมากกว่าบริเวณอื่น ดังนั้น แกงหัวตาลสามรสเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษที่สืบทอดกันมา เพราะทุกบ้านโดยเฉพาะกลุ่มแม่บ้านสามารถทำแกงหัวตาลสามรสได้ เพราะใช้วัตถุดิบ
ในชุมชน ถ้านับดูแล้วก็น่าจะมีมาอย่างยาวนาน ประมาณ ๖๐๐ กว่าปี (ต้นตาลโตนด
อายุ ๑๐–๑๕ ปี ก็ให้ผลผลิตแล้ว)

ปัจจุบัน วัดเกยไชยเหนือ (บรมธาตุ) ตำบลเกยไชย อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์ ได้มีงานสำคัญเพื่อเป็นการอนุรักษ์ สืบสาน รักษา ต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่น และเทศกาลที่ดีงามของอำเภอชุมแสง เกี่ยวกับวิถีชีวิตของคนทำตาลโตนด ได้แก่
งานท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชนและเทศกาลกินตาล ร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลเกยไชย สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดนครสวรรค์ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
ททท.สำนักงานนครสวรรค์ ซึ่งร่วมกันจัดงานมาแล้ว มากกว่า ๑๖ ครั้ง

ลักษณะเด่นของแกงหัวตาลสามรส

แกงหัวตาลสามรสเมนูนี้เป็นอาหารถิ่นของชาวบ้านอำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์ มีลักษณะคล้ายๆ แกงปลาร้าหน่อไม้แต่ขมกว่า(มีรสหวาน–มัน – เค็ม)

องค์ประกอบของอาหาร (สูตร) เครื่องปรุง มีดังต่อไปนี้

๑.พริกแห้งใหญ่

พริกแห้งใหญ่อุดมไปด้วยแคปไซซิน ที่เป็นประโยชน์อย่างมากในการรักษาระบบทางเดินหายใจให้ทำงานได้คล่องมากยิ่งขึ้น ช่วยไล่แก๊สภายในกระเพาะอาหาร ลดเสมหะ รักษาอาการท้องอืด แน่นเฟ้อ อาหารไม่ย่อย ช่วยรักษาอาการไอ อีกทั้งสารอาหารภายในพริกแห้งยังในการรักษาระบบทางเดินหายใจให้เป็นปกติรักษาภูมิแพ้และโรคหอบหืด ขยายหลอดลมพร้อมทั้งช่วยกระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิตให้ทำงานได้เป็นอย่างดีและมีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังมีสารที่ช่วยในการกระตุ้นการหลั่งสารเอนโดรฟิน
ที่เป็นสารในการสร้างความสุข ทำให้เราผ่อนคลายสมอง อารมณ์ดีมากยิ่งขึ้น

๒. ตะไคร้

ตะไคร้นำมาใช้แก้ปวด จากการปวดข้อและฟกช้ำ แก้โรคทางเดินปัสสาวะแก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ รวมถึงช่วยให้เจริญอาหาร แก้ท้องเสีย แก้ท้องอืด
แก้จุกเสียด แน่นท้อง ขับลมในลำไส้

๓.ข่า

ช่วยขับลม แก้อาการไอ เจ็บคอ ขับเสมหะ ช่วยให้ย่อยอาหาร ลดการ

บีบตัวของลำไส้ ใช้รักษาโรคกลาเกลื้อนได้ มีคุณค่าทางโภชนาการ ช่วยรักษาอาการข้ออักเสบได้ มีฤทธิ์ยับยั้งแผลในกระเพาะอาหาร และสามารถ
ต้านเซลล์มะเร็งได้

๔.กระชาย

เหง้าและรากใช้เป็นยาแก้ท้องร่วง ท้องเดิน ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้ปวดท้อง แก้บิด แก้โรคกระเพาะ แก้ลำไส้ใหญ่อักเสบ ยาบำรุงหัวใจ แก้ใจสั่น บำรุงกำหนัด ลดน้ำตาลในเลือด ยารักษาริดสีดวงทวาร ยาแก้ไอ แก้แผลในปาก (ปากเปื่อย ปากแตกเป็นแผล) ยาอายุวัฒนะ มีรสเผ็ดร้อนขม กลิ่นหอมฉุนเฉพาะตัว

๕.กระเทียม

ปรับความดันโลหิตให้อยู่ในระดับปกติ ลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด จึงเหมาะกับผู้ป่วยเบาหวาน เพิ่มภูมิต้านทานให้กับร่างกาย ลดอาการท้องผูก ทำให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดีขึ้น ช่วยขับลม แก้อาการจุกเสียด แน่นท้อง ป้องกันไข้หวัด ยับยั้งการเจริญเติบโตของไวรัส แบคทีเรีย
เชื้อรา มีสารต้านอนุมูลอิสระ บำรุงผิวพรรณ

๖. หอมแดง

ใช้แก้หวัดและเลือดกำเดาออก แก้ไข้มีเสมหะ บำรุงผมให้งอกงาม ทำให้ผิวหนัง สดชื่น แก้ไข้ ช่วยขับเสมหะ แก้โรคในปาก ช่วยบำรุงธาตุ เป็นยาขับลมในลำไส้ แก้ปวดท้อง แก้หวัดคัดจมูก ตำผสมพิมเสนและเปราะหอมพอกกระหม่อมเด็กแก้หวัด คัดจมูกขยี้ดมแก้ซางชัก สลบ แก้ปวดกระบอกตา แสบร้อนตา
น้ำตาไหล ขับปัสสาวะ ขับประจำเดือน แก้โรคปากคอ ฆ่าเชื้อโรค แก้ลมพิษ
ทาแก้สิว แก้พิษแมลงกัด ทาแก้อาการปวดบวมตามข้อ ช่วยทำให้ระบบย่อยอาหารดี เจริญอาหาร ทำให้ความดันโลหิตต่ำ ลดไขมันในเลือด แก้อาการอักเสบต่างๆ เป็นยาบำรุงหัวใจ นำมาย่างไฟใช้พอกแผลฝี แผลช้ำ และเป็นยาบำรุงกำหนัด

๗. ปลาร้า / กะปิ

๘. หัวตาลต้มแล้ว

๙. น้ำตาลโตนด

๑๐. กะทิสด

๑๑.หมูสามชั้น

๑๒. ใบมะกรูด

๑๓. พริกแดงสด

ขั้นตอนและวิธีการทำ แกงหัวตาลสามรส

๑.จัดเตรียมวัตถุดิบ อุปกรณ์ให้พร้อมสำหรับการทำอาหาร

๒.นำกะทิตั้งไฟจนเดือด

๓.นำพริกแกงใส่ลงในหม้อคนให้เข้ากัน

๔.ใส่หมูสามชั้น

๕.ใส่หัวตาลต้ม

๖.เติมกะทิให้ท่วมหัวตาลคนให้เข้ากัน รอจนหัวตาลสุก

๗.ใส่พริกแดงสดและใบมะกรูด พร้อมเสิร์ฟ