กลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำ หรือลาวโซ่ง ในประเทศไทย มีถิ่นฐานดั้งเดิมอยู่ในบริเวณภาคเหนือของประเทศเวียดนาม เคยเป็นที่รู้จักในนามของสิบสองจุไท เคลื่อนย้ายเข้ามาสู่ประเทศไทยตั้งแต่ พ.ศ.2322เป็นต้นมาหลายครั้ง ร่วมกับบรรดาชาวลาวกลุ่มต่างๆ จึงทำให้มีชื่อในประเทศไทยว่า ลาวโซ่ง หรือ ลาวทรงดำ และทางการไทยใช้ชื่อเรียกว่า ไทยทรงดำ และไทยโซ่ง โดยตั้งถิ่นฐานครั้งแรกที่จังหวัดเพชรบุรี หลังจากนั้นจึงมีการขยายตัวออกไปตั้งถิ่นฐานตามจังหวัดต่างๆ ในประเทศไทย

กลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำ หรือลาวโซ่ง มีความเข้มเข็งทางวัฒนธรรม และยังสามารถรักษาลักษณะวัฒนธรรมทางชาติพันธุ์ไว้ได้หลายประการ ด้วยความผูกพันในระบบสายตระกูลและเครือญาติ และระบบผีบรรพบุรุษ ทำให้แม้การเคลื่อนย้ายแยกออกห่างจากถิ่นฐานดั้งเดิมมายาวนานกว่าสองร้อยปี กลุ่มลาวโซ่ง/ไทดำ ยังสามารถรักษาอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์และลักษณะร่วมในการธำรงชาติพันธุ์ของตนร่วมกับชาวไทดำในภูมิภาคได้ จึงเป็นกลุ่มที่มีศักยภาพในการอนุรักษ์ ฟื้นฟูและธำรงรักษาลักษณะชาติพันธุ์ที่เข้มแข็งท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน

ประวัติการตั้งถิ่นฐานของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำ หรือลาวโซ่ง ในประเทศไทย กล่าวไว้ว่า กลุ่มชาติพันธุ์ไทยโซ่งหรือไทดำ ดั้งเดิมอยู่ที่เมืองแถง หรือปัจจุบันคือเมืองเดียนเบียนฟู ทางตอนเหนือของประเทศเวียดนาม ต่อมาได้มีการอพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทยครั้งแรกในปี พ.ศ.2322ด้วยเหตุผลทางการเมือง หลังจากนั้นการอพยพดำเนินต่อไปอีกหลายครั้ง บริเวณที่กลุ่มชาติพันธุ์ไทยโซ่งเข้ามาตั้งหลักแหล่งเป็นแห่งแรกคือ ที่ตำบลหนองปรง อำเภอเขาย้อย เมืองเพชรบุรี ต่อมาได้มีการโยกย้ายไปหาที่ทำกินใหม่ในบริเวณใกล้เคียง ในภูมิภาคตะวันตกมีชุมชนภาษาไทยโซ่งอาศัยอยู่ใน7จังหวัด ได้แก่ จังหวัดกาญจนบุรี เพชรบุรี ราชบุรี นครปฐม สมุทรสาคร สมุทรสงคราม สุพรรณบุรี

สำหรับกลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำ/ลาวโซ่ง ที่ตั้งถิ่นฐานในจังหวัดนครปฐม ได้แก่

1.บ้านดอนทราย ตำบลสระกระเทียม อำเภอเมืองนครปฐม

2.บ้านดอนขนาก ตำบลดอนยายหอม อำเภอเมืองนครปฐม

3.บ้านสะแกราย ตำบลดอนยายหอม อำเภอเมืองนครปฐม

4.ตำบลทุ่งกระพังโหม อำเภอกำแพงแสน

5.ตำบลทุ่งขวาง อำเภอกำแพงแสน

6.ตำบลกระตีบ อำเภอกำแพงแสน

7.ตำบลห้วยม่วง อำเภอกำแพงแสน

8.บ้านเสืออีด่าง ตำบลสระสี่มุม อำเภอกำแพงแสน

9.ตำบลสระพัฒนา อำเภอกำแพงแสน

10.ตำบลดอนข่อย อำเภอกำแพงแสน

11.ตำบลรางพิกุล อำเภอกำแพงแสน

12.บ้านหัวถนน ตำบลดอนพุทรา อำเภอดอนตูม

13.บ้านแหลมกระเจา ตำบลลำลูกบัว อำเภอดอนตูม

14.ตำบลบางปลา อำเภอบางเลน

15.ตำบลดอนตูม อำเภอบางเลน

16.บ้านไผ่หูช้าง ตำบลไผ่หูช้าง อำเภอบางเลน

17.ตำบลบางหลวง อำเภอบางเลน